ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Τομέας Βιολογίας Κυττάρου & Βιοφυσικής ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Διευθυντής: Καθηγητής Λουκάς Χ. Μαργαρίτης
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΛΟΥΚΑ Χ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ. Η χρήση των κινητών τηλεφώνων έχει αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου στις περισσότερες χώρες του κόσμου, τόσο που ειδικοί ψυχολόγοι ομιλούν για "σύνδρομο στέρησης" που εκδηλώνεται όταν κάποιος χάσει το κινητό του τηλέφωνο. Αν και η όψη του τηλεφώνου με την κομψότητα και το λεπτό φινίρισμα δεν προδίδουν ότι πρόκειται για σχετικά ισχυρό πομπό και υπερ-ευαίσθητο δέκτη. Η συνολική μέγιστη ισχύς της ακτινοβολίας που εκπέμπεται απο ένα κινητό αποτελεί κατασκευαστικό χαρακτηριστικό του που αναφέρεται στο εγχειρίδιο χρήσης με την ονομασία S.A.R (specific absorption rate =ειδικός ρυθμός απορρόφησης) και μετράται σε βαττ ανα κιλό μάζας ιστού. Για την Ευρώπη ακολουθείται η τιμή 2 και για τις Η.Π.Α. η τιμή 1.6. (Βλέπε ενημερωτικό άρθρο εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, 12-07-08). Οι μέγιστες αυτές τιμές που επιτρέπεται να έχει ένα κινητό, στην ουσία δεν αποτελούν "εγγυημένο όριο ασφαλείας" αφού όλες οι επιστημονικές - δημοσιευμένες - έρευνες που έχουν γίνει (και οι δικές μας - βλέπε πίνακα δημοσιεύσεων) και οι οποίες δείχνουν μοριακές και κυτταρικές βλάβες καθώς και πληθώρα άμεσων και μακροπρόθεσμων επιπτώσεων έχουν πραγματοποιηθεί σε εντάσεις συμβατικών κινητών τηλεφώνων. Έτσι η επιλογή κινητού με χαμηλή τιμή S.A.Rδεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Παρ΄όλη την υπάρχουσα επιστημονική τεκμηρίωση, εν τούτοις οι απόψεις γύρω από την επικινδυνότητα του κινητού τηλεφώνου είναι πολυποίκιλες και πολλές φορές αντιφατικές ανάλογα με την πηγή προέλευσής τους. Μερικές απλές συμβουλές για ασφαλή χρήση των κινητών τηλεφώνων παρουσιάζονται παρακάτω:
Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει ακτινοβολία ανάλογα με τη δυσκολία επικοινωνίας με τον πλησιέστερο σταθμό βάσης. Δηλαδή εάν έχετε ισχυρό σήμα τότε κινδυνεύετε λιγότερο. Το κινητό τηλέφωνο δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στο αυτί παρά μόνο για επείγουσες περιπτώσεις ή για πολύ λίγο χρονικό διάστημα. - Περιγραφή της ειδικής θήκης προστασίας από την ακτινοβολία των κινητών
- Αναλυτική παρουσίαση της θήκης προστασίας και του σχετικού πιστοποιητικού καταλληλότητας. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.superbox.gr και στις εκπομπές της τηλεόρασης ALPHAκαι της τηλεόρασης ΝΕΤ.
Τηλεόραση παλαιού τύπου (με καθοδικό σωλήνα). Οι τηλεοράσεις αυτές που ευρίσκονται σε όλα σχεδόν τα σπίτια, αλλά και σε επαγγελματικούς χώρους, αντικαθίστανται σταδιακά με τις τηλεοράσεις πλάσματος ή TFT. Εξ' αιτίας των ηλεκτρονικών/ηλεκτρικών κυκλωμάτων που περιέχουν καθώς και του συστήματος παραγωγής υψηλής τάσης μέχρι και 20.000 βόλτ, εκπέμπουν μαγνητικό πεδίο γύρω τους. Οι τιμές του πεδίου αυτού σε μιλιγκάους (mG)αρχίζουν απο περίπου 100 για να φτάσουν σε επίπεδα περιβάλοντος περίπου σε απόσταση 2 μέτρων. Αυτή θεωρούμε και ως απόσταση ασφαλείας ιδιαίτερα για μικρά παιδιά που συνηθίζουν να κάθονται πολύ κοντά στην τηλεόραση. Ας σημειωθεί οτι όσο πιο μεγάλη σε μέγεθος η τηλεόραση τόσο πιο ισχυρό είναι το μαγνητικό πεδίο που παράγει και κατά συνέπεια στις μικρές τηλεοράσεις (π.χ. 14 ιντσών) αρκεί μία απόσταση 1 μέτρο για να θεωρηθεί ως ασφαλής. ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ. Τα σύγχρονα ψηφιακά ασύρματα τηλέφωνα DECT [digital enhanced (European) cordless telephones] εκπέμπουν συνεχώς (δηλαδή ανεξάρτητα εάν υπάρχει κλήση ή όχι) ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στην περιοχή συχνοτήτων της κινητής τηλεφωνίας αλλά με διαφορετικό πρωτόκολλο. Η ακτινοβολία αυτή είναι πολύ διεισδυτική και μπορεί να περάσει ακόμα και τους τοίχους των διαμερισμάτων. Συνιστώνται τα παρακάτω για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων που έχουν παρατηρηθεί όπως είναι οι πονοκέφαλοι και οι διαταραχές του ύπνου:
Τοποθέτηση της βάσης του ασύρματου τηλεφώνου στη μακρύτερη δυνατή απόσταση από χώρους που συνήθως περνάμε αρκετές ώρες οι ενήλικες αλλά και ιδιαίτερα τα παιδιά. Επειδή η ακτινοβολία αυτή είναι πολύ διεισδυτική θα πρέπει να επιλέξουμε την τελική θέση με μεγάλη προσοχή. Π.χ., δεν μπορεί βάση του ασύρματου τηλεφώνου να τοποθετηθεί σε μία μεριά του σαλονιού όταν ακριβώς πίσω από τον τοίχο βρίσκεται κρεβάτι. Δεν τοποθετούμε τη βάση του ασύρματου τηλεφώνου στο κομοδίνο δίπλα στο κρεβάτι. Αντί αυτού φροντίζουμε να υπάρχει ένα σταθερό τηλέφωνο. Εάν αυτό είναι τελείως αδύνατον τότε μπορούμε να έχουμε τη συσκευή του ασύρματου τηλεφώνου στο κομοδίνο σε κατάσταση αναμονής (δεν εκπέμπει ακτινοβολία) έχοντας όμως τη βάση του ασύρματου τηλεφώνου τουλάχιστον 4 μέτρων. Η φόρτιση της συσκευής μπορεί να γίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αποφεύγουμε να μιλάμε με το ασύρματο τηλέφωνο (ιδιαίτερα τα παιδιά) εφ' όσον είναι διαθέσιμο σταθερό τηλέφωνο. Πάντως εάν αυτό είναι επιβεβλημένο τότε είτε ελαχιστοποιούμε τη συνομιλία ή εάν και αυτό δεν είναι δυνατόν τότε φροντίζουμε να μιλάμε με ανοιχτή ακρόαση ή με hands free blue tooth (υπάρχει αυτή η δυνατότητα σε μερικά μοντέλα). Εάν είναι δυνατόν βγάζουμε εκτός λειτουργίας τη βάση του ασύρματου τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της νύχτας γιατί η παρατεταμένη ακτινοβόληση έστω και από απόσταση μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο. Ειδικά τα παιδία, κάθε ηλικίας, δεν τα αφήνουμε ποτέ να ομιλούν με ασύρματο τηλέφωνο. Προτιμείστε τη λύση του σταθερού τηλεφώνου για να μην τους στερήσετε τη δυνατότητα επικοινωνίας τους με συγγενείς και φίλους.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΒΡΕΦΩΝ. Τα συστήματα αυτά αποτελούνται από δύο συσκευές, έναν πομπό και έναν δέκτη. Ο πομπός εκπέμπει τους ήχους που δημιουργούνται από το βρέφος (κλάμα, κ.λ.π.) τους οποίους συλλαμβάνει ο δέκτης ώστε να ακούσει κάποιο άτομο που βρίσκεται σε άλλο δωμάτιο ή ακόμα και σε άλλο διαμέρισμα. Φυσικά ο πομπός εκπέμπει ακτινοβολία, ελαφρώς μικρότερη σε ένταση από ένα ασύρματο τηλέφωνο αλλά θεωρείται δυνητικά επικίνδυνη και θα πρέπει η συσκευή να τοποθετείται τουλάχιστον 2 μέτρα μακριά από το βρέφος ή το μικρό παιδί. ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ. Η διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος απο κάποιον αγωγό προκαλεί τη δημιουργία ηλεκτρομαγνητικού πεδίου του οποίου η μαγνητική συνιστώσα ενέχει κινδύνους για την υγεία. Αν και η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από τις μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP, International Committee for Non Ionizing Radiation Protection) έχει προτείνει την τιμή 1.000 mG (μιλιγκάους) ως το "όριο αποδεκτής έκθεσης", εν τούτοις πολλές πρόσφατες μελέτες έχουν καταδείξει ότι το πραγματικό "όριο ασφαλείας" δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 4 mG ειδικά σε περιπτώσεις παρατεταμένης έκθεσης μικρών παιδιών αφού η χρόνια ακτινοβόληση σε επίπεδα πάνω από 4 mG έχει συσχετιστεί με παιδική λευχαιμία. Με βάση τα στοιχεία αυτά προτείνονται μέτρα "συνετής αποφυγής" της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας των οικιακών συσκευών, ως εξής:
Ηλεκτρική κουζίνα. Η λειτουργία των εστιών (μάτια) θέρμανσης και παρασκευής φαγητού και του ηλεκτρικού φούρνου δημιουργούν αρκετά ισχυρό πεδίο περίπου 100 mG, που όμως μειώνεται δραστικά σε απόσταση 30 εκατοστών. Η προφύλαξη πρέπει να γίνεται για τα μικρά παιδιά να μη στέκονται μπροστά στην ηλεκτρική κουζίνα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της. Φυσικά το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες αλλά και για τις γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης οι οποίες γενικά πρέπει να αποφεύγουν κάθε μορφής ακτινοβολία όπως άλλωστε προφυλάσσονται και από άλλους εξωγενείς παράγοντες. Απορροφητήρας. Το μοτέρ της συσκευής αυτής παράγει ισχυρό μαγνητικό πεδίο αλλά είναι σε τέτοιο ύψος που συνήθως δεν επηρεάζει τον ανθρώπινο οργανισμό. Το ίδιο ισχύει και για τις τοστιέρες και τις φρυγανιέρες. Αντίθετα ο στεγνωτήρας μαλλιών (σεσουάρ) θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε απόσταση από το κεφάλι και ιδιαίτερα των μικρών παιδιών. Φούρνος Μικροκυμάτων. Η συσκευή αυτή εκτός από την παραγωγή μαγνητικού πεδίου από την κατανάλωση ρεύματος, δημιουργεί και ραδιοκύματα παρόμοια με των κινητών τηλεφώνων, αφού η ακτινοβολία αυτών των κυμάτων είναι εκείνη που θα θερμάνει ή θα ψήσει το φαγητό. Π.χ. όταν η συσκευή χρησιμοποιείται σε ισχύ 270 βατ, είναι το ίδιο με περίπου 270 κινητά τηλέφωνα σε πλήρη ισχύ. Το μαγνητικό πεδίο που εξέρχεται από την συσκευή αλλά και τα ραδιοκύματα μειώνονται πολύ σημαντικά σε απόσταση 50 εκατοστών. Προτείνεται, κατά τη διάρκεια της χρήσης να μην είναι κανείς κοντά στη συσκευή και ειδικότερα μικρά παιδιά που λόγου και του ύψους τους θα τύχει να ευρίσκεται το κεφάλι τους κοντά στην πόρτα του φούρνου μικροκυμάτων. Εάν υπάρχει η δυνατότητα καλό θα είναι να τοποθετείται η συσκευή αυτή ψηλότερα και στο εσωτερικού του επάνω ντουλαπιού της κουζίνας.
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑ ΒΙΟΦΥΣΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΛΟΥΚΑ Χ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου